‘De koning heeft op Cyprus een grote kans gemist’

‘Koning Willem-Alexander was deze week op staatsbezoek in Cyprus, een eiland waar Grieken en Turken naast elkaar wonen. Tot de verbazing van mijzelf en andere Turkse Nederlanders zette hij geen stap op het Turkse gedeelte. Nee. Hij deed alleen het Griekse deel aan. De koning had een goede daad kunnen stellen door wel naar het Turkse deel te gaan. Hij heeft daarom een grote kans gemist. Ik zal uitleggen waarom.

De deling van Cyprus ontstond in de jaren zeventig. Er waren na de onafhankelijkheid – het eiland stond tot 1960 onder Brits bestuur – etnische spanningen tussen Turken en Grieken. Beide groepen wonen er al eeuwen en leefden samen in dorpen en steden. Toen in 1974 op Cyprus een staatsgreep door Grieks-Cyprioten geïnitieerd door Griekenland, plaatsvond besloot toenmalig premier Bülent Ecevit van Turkije om militair in te grijpen. Het noorden werd ingenomen om de Turks-Cyprioten op het eiland te beschermen.

Ankara deed hierna pogingen om het eiland te herenigen, maar de Grieks-Cyprioten gesteund door Griekenland wilden niet. In 1983 riep Noord-Cyprus zijn onafhankelijkheid uit, een republiek die nog alleen door Turkije wordt erkend. Toen de regering in Zuid-Cyprus het EU-lidmaatschap voor het hele eiland aanvroeg en het in 2004 zover zou zijn, probeerde secretaris-generaal Kofi Annan het met een vredesplan. Beide groepen zouden samen de macht moeten delen. In een referendum zeiden de Turks-Cyprioten ‘ja’ en de Grieks-Cyprioten ‘nee’. Het land werd toch EU-lid, maar zonder dat de Turkse helft ervan profiteert.

Onze koning was deze week dus in Cyprus. Hij ging naar de bufferzone tussen beide helften van het eiland en keek ernaar. Ook was hij op een plek waar Turken en Grieken elkaar kunnen ontmoeten. Turks-Cypriotische kinderen kwamen naar hem toe en hij begroette hen. Dat was mooi om te zien, maar daar was de kous mee af.

Eigenlijk had de koning naar het Turkse deel moeten gaan. De mensen zouden hem daar met open armen hebben ontvangen. Het zou een gebaar van Nederland zijn geweest aan de Turken op het eiland: wij staan open voor jullie en vinden dat de Grieken hetzelfde moeten doen. Een wandeling door of bezoek aan het Turkse deel was dan ook wereldnieuws geweest, spanningen in Oekraïne ten spijt.

Tijdens zijn bezoek aan Turks-Cyprus had onze koning de waarheid onder ogen gezien. Hij had dan kunnen zien hoe minder de situatie daar is. Na de EU-toetreding ging de economie van het zuiden sterk vooruit ten opzichte van het noorden. Door niet naar het noorden te gaan bevestigen de koning en Nederland het isolement waar de Turken daar in leven.

Ten slotte was een bezoek aan het Turkse deel ook een mooi gebaar geweest voor onze achterban, die bestaat uit Turkse Nederlanders met liefde voor Nederland én Turkije. Maar ja, hij heeft het helaas niet gedaan. Graag nodig ik de koning daarom uit om eens bij een van onze instellingen op bezoek te komen, zodat hij op zijn minst alsnog kan genieten van de Turkse gastvrijheid.’

Murat Gedik

Voorzitter van de Turkse Federatie Nederland